سیستم آموزش حرفهای دوگانه در آلمان یکی از موفقترین و معتبرترین روشهای آموزش فنی و حرفهای در جهان است که بر پایه ترکیب آموزش عملی در محیط کار و آموزش تئوری در مدارس حرفهای بنا شده است. این سیستم به جوانان امکان میدهد تا ضمن کسب تجربه کاری واقعی در شرکتها و سازمانها، آموزشهای تخصصی لازم را در مراکز آموزشی معتبر دریافت کنند. ویژگی منحصر به فرد این سیستم، ترکیب آموزش عملی و تئوری است که باعث میشود فارغالتحصیلان با مهارتهای عملی قوی و دانش تئوری مورد نیاز وارد بازار کار شوند. این روش آموزش نه تنها به رفع کمبود نیروی متخصص در صنایع مختلف آلمان کمک میکند، بلکه به کارآموزان فرصتی برای ورود سریع و مؤثر به بازار کار ارائه میدهد.
برای آشنایی بیشتر با جزئیات سیستم آموزش حرفهای ای دوگانه نکات مهم مربوط به آن، این مقاله را از دست ندهید!
اگر علاقمند به دانستن شرایط اخذ ویزای نمایشگاه برای آلمان هستید، برای دیدن مقاله کلیک کنید.
آموزش حرفه ای در سیستم آمورش آلمان
آموزش حرفهای در آلمان یکی ازمحبوب ترین مسیرهای آموزشی پس از دوره اجباری است. دو سوم از دانشآموزان پس از پابان مدرسه برای یادگیری مهارت، به مدارس حرفهای میروند. این سیستم، متخصصانی را برای صدها حرفه غیر آکادمیک تربیت میکند و به کارآموزان فرصتی برای کسب تجربه عملی و تخصصی در صنایع مختلف ارائه میدهد.
دانشآموزانی که تحصیلات متوسطه خود را با موفقیت به پایان میرسانند، واجد شرایط شرکت در این دورهها هستند. اصطلاح آلمانی برای آموزش حرفهای ““Ausbildungاست و کارآموزان در این سیستم ““Azubisنامیده میشوند.
این دورهها معمولاً بین دو تا سه سال طول میکشد و کارآموزان در طول دوره حقوق دریافت میکنند. مدارس حرفهای موضوعات تخصصی مرتبط با حرفه را آموزش میدهند. بسیاری از فارغالتحصیلان این دورهها مستقیماً وارد بازار کار آلمان میشوند.
انواع آموزش حرفه ای
در آلمان، دو نوع آموزش حرفهای وجود دارد: «آموزش حرفهای درون شرکتی» و «آموزش حرفهای مبتنی بر مدرسه».
آموزش حرفهای مبتنی بر مدرسه (Schulische Ausbildung) در مدارس حرفهای تمام وقت مانند Berufsfachschule یا Berufskolleg انجام میشود و معمولاً ۱تا ۳ سال طول میکشد. در این نوع آموزش، کارآموزان پس از دورههای نظری، یک کارآموزی طولانیمدت در شرکتها یا مؤسسات دولتی دارند، اما در این مدل، کارآموزان حقوق دریافت نمیکنند. این نوع آموزش حدود ۳۰ درصد از دورههای حرفهای آلمان را تشکیل میدهد و بیشتر در زمینههای بهداشت، مراقبتهای اجتماعی و رسانهها ارائه میشود.
آموزش حرفهای درون شرکتی یا آموزش حرفهای دوگانه (‘duale Ausbildung’)، محبوبترین نوع آموزش در آلمان است و حدود ۷۰ درصد از دورهها را شامل میشود. این سیستم شامل آموزش در مدرسه حرفهای (Berufsschule) و شرکت است و معمولاً بین ۲ تا ۳.۵ سال طول میکشد. کارآموزان تحت قرارداد آموزشی با شرکتها به عنوان کارمند شناخته میشوند و حقوق ماهانه دریافت میکنند. این نوع آموزش بیشتر برای خارجیان کشورهای غیر اتحادیه اروپا/EFTA که میخواهند به بازار کار آلمان وارد شوند، جذاب است.
مزایای آموزش حرفهای دوگانه در آلمان
- آشنایی عملی با حرفه: آموزش حرفهای دوگانه با تأکید بر جنبههای عملی، کارآموزان را به خوبی با شغل مربوطه آشنا میکند و باعث افزایش مهارتها و تجربههای حرفهای آنان میشود. این موضوع موجب جلب توجه کارفرمایانبه کارآموزان در بازار کار آلمان میگردد.
- دریافت دستمزد: کارآموزان در این برنامه بهطور منظم حقوق ماهانه دریافت میکنند، حتی در تعطیلات مدرسه. این درآمد میتواند بهطورکامل هزینههای زندگی آنها را پوشش دهد و به ویژه برای جوانان غیر اتحادیه اروپا/EFTA مهم است، زیرا به اثبات منابع مالی در هنگام درخواست ویزا کمک میکند.
- فرصتهای شغلی پس از اتمام برنامه: فارغالتحصیلان آموزش حرفهای دوگانه گواهینامه شغلی معتبری دریافت میکنند که در سراسر آلمان به رسمیت شناخته میشود. این امر به آنها اجازه میدهد تا فرصتهای شغلی بیشتری را دنبال کنند و محدودیتهای نیروی کار خارجی را کاهش دهند.
- پیشنهاد شغل دائمی: بسیاری از شرکتها پس از اتمام برنامه آموزش دوگانه، به کارآموزان پیشنهاد شغل دائمی میدهند. این موضوع میتواند به جوانان و خارجیها کمک کند تا در بازار کار رقابتی آلمان جای پایی پیدا کنند و ارتباطات مهمی برقرار کنند.
معایب آموزش حرفه ای دوگانه
- موانع زبانی: بسیاری از دورههای Ausbildung به زبان آلمانی تدریس میشوند، که ممکن است برای دانشجویان غیرآلمانیزبان چالشبرانگیز باشد و درک مطالب را دشوار کند.
- تخصص محدود: این دورهها معمولاً بر آموزش عملی در مشاغل خاص تمرکز دارند. این موضوع میتواند دامنه دانش و مهارتهای بهدستآمده را محدود کند و انتقال به حوزههای دیگر یا ادامه تحصیل در زمینههای مختلف را دشوارتر سازد.
- شناخت محدود آکادمیک: مدارک Ausbildung در خارج از آلمان ممکن است شناخته شده و معتبر نباشند. این امر میتواند جستجوی شغل در کشورهای دیگر را با چالش مواجه کند.
- فرصتهای شبکهسازی محدود: برنامههای Ausbildung عمدتاً در یک شرکت یا سازمان خاص برگزار میشوند و این ممکن است منجر به محدودیت در فرصتهای شبکهسازی و ارتباطات حرفهای خارج از آن سازمان شود.
- دسترسی محدود به تحصیلات عالی: اگرچه Ausbildung مهارتهای ارزشمندی را ارائه میدهد، اما ممکن است همیشه بهعنوان مدرک برای ورود به دانشگاههای آلمان شناخته نشود و نیاز به مدارک اضافی باشد.
حتماٌ این معایب و مزایا باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند تا دانشجویان تصمیمی آگاهانه درباره آینده تحصیلی و شغلی خود بگیرند.
مشاغل
در آلمان، حدود 350 شغل حرفهای وجود دارد که نیاز به آموزش رسمی دارند و سالانه حدود نیم میلیون موقعیت کارآموزی جدید ایجاد میشود.در حال حاضر، بیش از 60 هزار موقعیت خالی بهویژه در زمینههای پرستاری و فناوری اطلاعات وجود دارد که میتواند برای خارجیان غیر اتحادیه اروپا/EFTA جذاب باشد.
امروزه متقاضیان کشورهای ثالث دیگر محدودیتی در انتخاب موقعیتهای کارآموزی ندارند و میتوانند به راحتی برای هر برنامه آموزش حرفهای درخواست دهند.این مسئله به آنها این امکان را میدهد که به آسانی وارد بازار کار آلمان شوند و فرصتهای شغلی بیشتری را دنبال کنند.
شما میتوانید،تمام حرفههای حرفهای (“Ausbildungsberufe”) در آلمان و اطلاعات مفیدی در مورد برنامه، از جمله دستمزد کارآموزان را ،ازطریق، آخرین شماره «Lexikon der Ausbildungsberufe» از آژانس کار فدرال بیابید.
پبدا کردن برنامه آموزش حرفه ای دوگانه مناسب
برای پیدا کردن موقعیت کارآموزی مناسب در برنامه آموزش حرفهای دوگانه در آلمان، میتوانید از پورتالهای شغلی یا وبسایت شرکتها استفاده کنید. ساکنان آلمان همچنین میتوانند از نمایشگاههای شغلی و آموزش حرفهای (Ausbildungsmessen) بهره ببرند. جزئیات بیشتر را میتوانید در سایت Planet Beruf بررسی کنید.
هزینه ها و تامین آن
آموزش حرفهای دوگانه در آلمان برای همه رایگان است. هزینه اصلی در این پروسه هزینه زندگی است .معمولاٌ کارآموزان با حقوق دریافتی، میتوانند از پس این هزینه بربیایند.
در صورت نیاز به درآمد بیشتر، کارآموزان خارج از اتحادیه اروپا میتوانند تا 20 ساعت در هفته کار پارهوقت انجام دهند.همچنین کارفرما می تواند با ارائه مسکن ارزان و کمک هزینه های مختلف، هزینههارا کاهش دهد.
تفاوت آموزش حرفه ای دوگانه با مطالعات دوگانه
آموزش حرفهای دوگانه و مطالعات دوگانه ممکن است با هم اشتباه گرفته شوند، اما تفاوتهای کلیدی دارند.
- نوع مدرک:در «آموزش حرفهای دوگانه»، فارغالتحصیلان معمولاً یک مدرک حرفهای به دست میآورند.در حالی که در «برنامه تحصیلی دوگانه یکپارچه حرفهای-آموزشی»، فارغالتحصیلان هم یک مدرک دانشگاهی (مانند لیسانس یا کارشناسی ارشد) و هم یک مدرک حرفهای دریافت میکنند.
- ساختار آموزشی:آموزش حرفهای دوگانه» بیشتر بر روی مهارتهای عملی و آموزش در محیط کار تمرکز دارد. در حالی که «برنامه تحصیلی دوگانه یکپارچه» شامل آموزشهای تئوری و آکادمیک در کنار آموزشهای عملی است.
- مؤسسات آموزشی:در «آموزش حرفهای دوگانه»، آموزش در مؤسسات حرفهای و شرکتها انجام میشود. در حالی که در «برنامه تحصیلی دوگانه یکپارچه حرفهای-آموزشی»، این برنامه در یک مؤسسه آموزش عالی و یک مدرسه حرفهای همزمان برگزار میشود
هر دو برنامه بر جنبههای عملی تأکید دارند و حقوق پرداخت میکنند، که آنها را برای خارجیان جویای کار در آلمان جذاب میسازد.این شباهتها باعث میشود که هر دو نوع آموزش در جذب دانشجویان بینالمللی موفق باشند.
نحوه درخواست برای آموزش حرفه ای دوگانه
برای افزایش شانس پذیرش، میتوانید برای چندین برنامه آموزش حرفهای دوگانه در یک سال تحصیلی درخواست دهید، اما نباید برای بیش از یک برنامه در یک شرکت یا مدرسه درخواست کنید. درخواستها معمولاً در اوایل بهار پذیرفته میشوند ومدارک موردنیاز در خواست شامل نامه پوششی، رزومه، کپی گواهی پایان تحصیل (ترجمه شده و محضری) و اثبات مهارت زبان آلمانی در سطح B1 هستند. پس از انتخاب اولیه، متقاضیان موفق به مصاحبه آنلاین دعوت میشوند.
The Planet Beruf نکات مفیدی را در مورد نحوه نوشتن نامه های پوششی و رزومه ها و نحوه آماده شدن برای مصاحبه شغلی ارائه می دهد.
شرایط لازم برای ویزا:
پس از پذیرش در برنامه آموزش حرفهای دوگانه، شما باید یک قرارداد کارآموزی با شرکت کارفرما امضا کنید و در مدت چند ماه ویزای خود را تنظیم کنید. اتباع کشورهای غیر اتحادیه اروپا باید ویزای آموزشی دریافت کنند تا بتوانند در آلمان شروع به کار کنند.
شرایط لازم برای ویزا شامل ارائه مدارک مربوط به قرارداد کارآموزی، مهارت زبان آلمانی و اثبات منابع مالی کافی برای تأمین هزینههای زندگی است. برای سال 2024، شما باید ثابت کنید که میتوانید حداقل 903 یورو در ماه برای پوشش هزینههای زندگی خود در آلمان تأمین کنید. منابع مالی میتواند شامل پسانداز شخصی، کمک هزینههای دولتی، یا حتی حقوق کارآموزی باشد. اگر حقوق شما بیش از 1140 یورو در ماه باشد، این بهتنهایی کافی است. در غیر این صورت، باید از طریق حساب مسدود شده ثابت کنید که میتوانید مابهالتفاوت را تأمین کنید.
همچنین، افرادی که در آلمان هستند، میتوانند ویزای جستجوی کارآموزی بگیرند که برای پیدا کردن برنامه آموزش حرفهای دوگانه معتبر است. این ویزا به آنها اجازه میدهد تا 9 ماه در آلمان بمانند و در این مدت تا 20 ساعت در هفته کار کنند.
مدارک مورد نیاز
گواهی تحصیلی: شما باید گواهی پایان تحصیل خود را ارائه دهید. این گواهی میتواند از یک مدرسه آلمانی در خارج از کشور یا از یک مدرسه متوسطه خارجی باشد که شما را واجد شرایط ورود به موسسه آموزش عالی میکند. این مدرک نشاندهنده سطح تحصیلات شما و قابلیتهای علمیتان است.
بیمه درمانی: برای ورود به آلمان و اقامت در این کشور، داشتن بیمه درمانی الزامی است. این بیمه باید شامل پوششهای مناسب برای هزینههای درمانی در طول مدت اقامت شما باشد. بیمه درمانی میتواند خصوصی یا عمومی باشد، اما باید تأیید کند که تمامی نیازهای درمانی شما را در آلمان پوشش میدهد.
مدارک اقامت: علاوه بر گواهی تحصیلی و بیمه درمانی، باید مدارکی ارائه دهید که نشاندهنده محل اقامت شما در آلمان است. این مدارک میتواند شامل قرارداد اجاره، نامه از دوستان یا بستگان در آلمان باشد که تأیید میکند شما در کجا اقامت خواهید داشت.
بیمه درمانی: برای ورود به آلمان و اقامت در این کشور، داشتن بیمه درمانی الزامی است. این بیمه باید شامل پوششهای مناسب برای هزینههای درمانی در طول مدت اقامت شما باشد. بیمه درمانی میتواند خصوصی یا عمومی باشد، اما باید تأیید کند که تمامی نیازهای درمانی شما را در آلمان پوشش میدهد.
جمعآوری و ارائه این مدارک به شما کمک میکند تا فرایند درخواست ویزا را بهطور موفقیتآمیزی پشت سر بگذارید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
سوالات متداول آموزش حرفهای دوگانه
دستمزد کارآموزی در این برنامه چقدر است؟
برای اکثر حرفه ها و برنامه های آموزشی، متوسط دستمزد ناخالص ماهانه کارآموزان بین ۸۵۰ تا ۱۲۵۰ یورو متغیر است. دستمزدها به طور کلی در طول زمان در طول برنامه افزایش می یابد.بطورمثال:برای سال 2023، متوسط دستمزد ماهانه یک کارآموز آلمانی در یک برنامه حرفه ای دوگانه، 1066 یورو ناخالص بود (یعنی حدود 845 یورو درآمد خالص برای یک فرد مجرد بدون فرزند است.
آیا می توانم بعد از این سیستم امزشی در دانشگاه تحصیل کنم؟
برای ورود به دانشگاههای دولتی در آلمان معمولاً نیاز مدارک «Abitur» یا «Fachabitur» (مدارک تحصیلی در سیستم آموزشی آلمان) دارید. اما اگر Ausbildung را کامل کردهاید، میتوانید در برخی از موسسات، مانند آکادمیهای حرفهای (Berufsakademien) ادامه تحصیل دهید. این موسسات معمولاً مدارکی ارائه میدهند که بهطور خاص برای نیازهای بازار کار طراحی شدهاند.
اگر به دنبال ادامه تحصیل در دانشگاههای دولتی هستید، ممکن است نیاز به کسب مدرک «Abitur» یا گذراندن امتحانات ورودی داشته باشید.
آیا می توانم در حین انجام آموزش های حرفه ای در آلمان به صورت پاره وقت کار کنم؟
بله.اگر از کشوری غیر از اتحادیه اروپا یا EFTA آمدهاید، میتوانید حداکثر ۲۰ ساعت در هفته در شغلی غیر مرتبط با آموزشتان کار کنید. این محدودیتها به قوانین و شرایط ویزای شما بستگی دارد.
آیا می توان برای آموزش حرفه ای دوگانه در آلمان ویزا گرفت؟
بله، میتوانید برای آموزش حرفهای دوگانه در آلمان ویزا بگیرید، به شرطی که معیارهای لازم را داشته باشید.اگر در یک برنامه آموزشی پذیرفته شدهاید و قرارداد کارآموزی با شرکت دارید، میتوانید از نزدیکترین کنسولگری یا سفارت آلمان درخواست ویزا کنید.
چه سطح زبانی لازم است؟
معمولا B1 اما برای برخی از برنامه ها می تواند B2 باشد. هیچ الزام جهانی برای صلاحیت زبان برای “Ausbildung” وجود ندارد. این شرایط کاملاً به برنامه بستگی دارد.
آیا بعد از اتمام آموزش حرفه ای دوگانه می توان در آلمان ماند؟
بله، پس از اتمام دوره آموزش حرفهای دوگانه (“duale Ausbildung”) در آلمان میتوانید در کشور بمانید.
اگر شرکتی که در آن آموزش دیدهاید به شما شغل ندهد، میتوانید به مدت 18 ماه دیگر در آلمان بمانید و به دنبال شغلی مناسب باشید.در این مدت میتوانید کار با حقوقی انجام دهید تا هزینه اقامت خود را تأمین کنید. اتباع اتحادیه اروپا/EFTA نیز میتوانند بدون محدودیت در آلمان بمانند.
آوسبیلدونگ مدرک است؟
خیر، «Ausbildung» یا آموزش کارآموزی/حرفهای، شکلی غیرآکادمیک از آموزش عملی است. فارغالتحصیلان گواهینامه شغلی دریافت میکنند که به آنها امکان میدهد حرفه خود را در سراسر آلمان انجام دهند
حداکثر سن برای آموزش دوگانه حرفه ای چقدر است؟
حداکثر سن برای آموزش حرفهای دوگانه در آلمان وجود ندارد، اما به خاطر داشته باشید که اکثر کارآموزان آلمانی بین 16 تا 25 سال سن دارند. به طور کلی، برای انجام آموزشهای حرفهای دوگانه در آلمان نباید بیش از 35 سال سن داشته باشید،اگرچه در برخی از برنامهها شما کارآموزانی را در اوایل چهلسالگی نیز خواهید یافت.
یکی از راههای مهاجرت طریق تمکن مالی است برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
آلمان به دلیل کمبود نیروی متخصص در برخی مشاغل حرفهای، از جوانان بینالمللی دعوت میکند تا در سیستم آموزش حرفهای دوگانه این کشور شرکت کنند. این برنامه آموزشی کاملاً رایگان است و کارآموزان در طول دوره، حقوق ماهیانه دریافت میکنند. این فرصت برای جوانان از کشورهای مختلف بسیار جذاب است، زیرا آنها میتوانند بدون هزینه و در سنین پایین به آلمان مهاجرت کنند و یک مدرک حرفهای معتبر کسب کنند که به آنها اجازه ورود به بازار کار آلمان را میدهد.
اگر به زبان آلمانی در سطح B1 تسلط دارید و به یادگیری مهارتهای جدید علاقهمند هستید اما به تحصیلات دانشگاهی علاقهمند نیستید، این برنامه میتواند یک فرصت طلایی برای شما باشد.